Ολοκληρώθηκε το ψηφιακό συνέδριο για την τηλεργασία που διοργάνωσε ο ΣΕΒ, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος SEVSOCDIAL. Στο συνέδριο, που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 1 Δεκεμβρίου 2022, παρουσιάστηκαν ευρωπαϊκές πρακτικές για την τηλεργασία, το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο καθώς και οι κατευθύνσεις για τις απαιτούμενες αλλαγές στα διοικητικά συστήματα και την προσαρμογή της εταιρικής κουλτούρας μετάβασης από τον έλεγχο στην εμπιστοσύνη. Παράλληλα, επισημάνθηκαν κρίσιμα σημεία του Ευρωπαϊκού κοινωνικού διαλόγου.
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, στην έναρξη του συνεδρίου ο κ. Χρήστος Α. Ιωάννου, Διευθυντής Τομέα Απασχόλησης και Αγοράς Εργασίας, ΣΕΒ τόνισε ότι η διερευνητική στάση των Ελλήνων απέναντι στην τηλεργασία συνάδει με τις διεθνείς εξελίξεις. «Αυτό που ζήσαμε λόγω πανδημίας ως τηλεργασία σε μαζική κλίμακα, ήταν το 4ο κύμα τηλεργασίας, διεθνώς, αφού τα προηγούμενα ήταν πολύ μικρότερης κλίμακας». Με βάση τη μέχρι σήμερα εμπειρία, επεσήμανε ο κ. Ιωάννου δεν είναι όλα τα επαγγέλματα και όλες οι θέσεις εργασίας δυνατόν να υπαχθούν σε τηλεργασία. «Ο βαθμός ψηφιακού μετασχηματισμού της παραγωγής και των υπηρεσιών σε μια οικονομία, αυξάνει αυτές τις δυνατότητες».
Επιπλέον, ο κ. Ιωάννου τόνισε ότι η τηλεργασία συνεπάγεται διαφορετική οργάνωση της εργασίας και της διοίκησης, και αυτή την πραγματικότητα ανακαλύπτουν σήμερα επιχειρήσεις και εργαζόμενοι. Η τηλεργασία εφαρμόζεται σε παραλλαγές, όπως η υβριδική οργάνωση της εργασίας (δηλαδή κάποιες μέρες-ώρες με φυσική παρουσία, και άλλες με τηλεργασία), η οποία σε πολλές περιπτώσεις γίνεται η νέα κανονικότητα για τις επιχειρήσεις. Κλείνοντας ο κ. Ιωάννου επισήμανε ότι «ρυθμίσεις που δεν επιτρέπουν την ευελιξία επιχειρήσεων και εργαζόμενων και υπονομεύουν την παραγωγικότητα και ευημερία πρέπει να αποφεύγονται».
Εκ μέρους της BusinessEurope ο κ. Μaxime Cerruti, Director του SOCIAL AFFAIRS DEPARTMENT, αναφέρθηκε στις διαφορετικές προσεγγίσεις που έχουν υιοθετήσει διάφορες ευρωπαϊκές χώρες στη νομοθετική ρύθμιση της τηλεργασίας αλλά και στις πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Στάθηκε ιδιαίτερα στην υπό διαμόρφωση Οδηγία για την τηλεργασία και το R2D που βρίσκεται σε εξέλιξη, και η οποία θα είναι προϊόν διαπραγμάτευσης των ευρωπαίων κοινωνικών εταίρων. Υπογράμμισε, επίσης, την ανάγκη κάλυψης του κενού δεξιοτήτων, ώστε να προχωρήσει ο ψηφιακός μετασχηματισμός της οικονομίας και η σύγχρονη οργάνωση της εργασίας.
Ακολούθησε, η παρουσίαση των ευρημάτων της πρόσφατης έρευνας του ΣΕΒ για την τηλεργασία σε δείγμα 251 επιχειρήσεων από τον κ. Γιάννη Σιδηρόπουλο,Senior Advisor του ΣΕΒ, ο οποίος ανέφερε ότι:
- Το 55% των επιχειρήσεων εκτιμά ότι πλέον περισσότερα από τα μισά καθήκοντα των εργαζομένων μπορούν να υλοποιηθούν από απόσταση,
- Σχεδόν 7 στις 10 επιχειρήσεις αξιολογούν ως μάλλον/σίγουρα θετικά τα αποτελέσματα της τηλεργασίας,
- Σε ποσοστό 41% οι επιχειρήσεις παρείχαν εκπαίδευση στη χρήση ψηφιακών μέσων και εργαλείων επικοινωνίας,
- Οι επιχειρήσεις θεωρούν ότι το υβριδικό μοντέλο εργασίας προτιμάται από σχεδόν 9 στους 10 εργαζόμενους,
- Περίπου 4 στις 10 επιχειρήσεις εφαρμόζουν υβριδικό μοντέλο έως 2 ημέρες την εβδομάδα ενώ οι 3 στις 10 επιχειρήσεις το εφαρμόζουν έως 3 ημέρες,
- Η δυνατότητα τηλεργασίας θεωρείται στοιχείο προσέλκυσης προσωπικού από 7 στις 10 επιχειρήσεις, ενώ περισσότερες από τα 2/3 θεωρούν ότι η τηλεργασία επέφερε αλλαγές στην κουλτούρα των επιχειρήσεων.
Από πλευράς της, η κα Rebekah Smith, Workforce and ESG Executive, Europe Government and Regulatory Affairs, IBM ανέφερε:
«Στην IBM η ευέλικτη εργασία είναι κομμάτι του DNA μας. Σε εμάς οι εργαζόμενοι μπορούν να τηλεργάζονται ήδη από τη δεκαετία του ’90. Έτσι, η πανδημία απαιτούσε μια εξέλιξη και όχι μια επανάσταση. Το μοντέλο μας βασίζεται στην εμπιστοσύνη και προσφέρει ευελιξία σε διαφορετικές ομάδες για να δουν τι λειτουργεί καλύτερα για αυτούς. Δεν έχει να κάνει μόνο με την εργασία από το σπίτι – το να είσαι στο γραφείο εξακολουθεί να είναι σημαντικό για τη δημιουργία προσωπικών συνδέσεων, για καινοτομία και για μάθηση.»
Η κα Κατερίνα Δασκαλάκη, Senior Advisor, ΣΕΒ περιέγραψε την αποτύπωση της τηλεργασίας στις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας (ΣΣΕ) σημειώνοντας:
«Στο επίπεδο των συλλογικών διαπραγματεύσεων (εθνικό, κλαδικό, επιχειρησιακό), το θέμα της τηλεργασίας αντιμετωπίζεται από όλα τα συμβαλλόμενα μέρη ως ένα πεδίο εποικοδομητικής συνδιαλλαγής, αλλά και ως μία σύγχρονη πρόκληση σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Στις συλλογικές συμβάσεις που συμφωνήθηκαν το διάστημα 2021 – 2022, το πλαίσιο για τη ρύθμιση της τηλεργασίας είναι σαφέστερα οριοθετημένο και αντιμετωπίζει με πιο ολοκληρωμένο τρόπο τα θέματα εφαρμογής της τηλεργασίας. Με τις νέες τεχνολογίες και τις σύγχρονες μορφές οργάνωσης εργασίας, η αξιοποίηση της εξ’ αποστάσεως εργασίας (τηλεργασία, εργασία σε πλατφόρμες, υβριδικά μοντέλα) θα τεθεί στο άμεσο μέλλον ως βασικό αντικείμενο των συλλογικών διαπραγματεύσεων σε όλα τα επίπεδα».
Για το επίμαχο ζήτημα της εμπιστοσύνης έναντι του ελέγχου στους τηλεργαζόμενους ο Δρ Κωνσταντίνος Σαμιώτης, Academic Director of Online Programs, ALBA επεσήμανε:
«Η τηλεργασία εξ’ ορισμού στηρίζεται σε ένα διαφορετικό χωρο-χρονικό μοντέλο εργασίας, το οποίο απαιτεί νέες μορφές ελέγχου και ένα νέο ψυχολογικό συμβόλαιο ανάμεσα σε εργαζόμενους και εργοδότες. Οι νέες μορφές ηλεκτρονικής παρακολούθησης εγείρουν σημαντικά ζητήματα ηθικής που θέτουν σε κίνδυνο την εργασιακή εμπιστοσύνη και κατ’ επέκταση την επιτυχία και την βιωσιμότητα του εν λόγω εγχειρήματος από τις επιχειρήσεις. Παρά τις υπάρχουσες παλινδρομήσεις και τα ανοιχτά ερώτηματα σχετικά με την δυναμική της φυσικής απουσίας και την επίταση διαχωρισμών όλων των ειδών, η τηλεργασία αποτελεί μονόδρομο και βασική εργασιακή επιλογή στην νέο κόσμο της εργασίας».
Σημειώνεται ότι με την ολοκλήρωση του έργου θα διατεθεί από τον ΣΕΒ δημόσια και δωρεάν για όλους τους ενδιαφερόμενους, πρακτικός οδηγός για την αποτελεσματική εφαρμογή της τηλεργασίας.
